Bir okul çıkışında öğrencilerin yanından geçmeye görün, yüzlerine baktığınızda ışıl ışıl parlayan o güzelim çocuklar ağızlarını açtığında, bir anda canavara dönüşüyorlar. Ağza alınmayacak küfürler, argo sözler, cinsel içerikli göndermeler, ayrımcılık ne arasan var. İşin enteresan yanı bu durum eskisi gibi artık çoğunlukla liselerde görülmüyor. Özel okulu, devlet okulu fark etmeksizin ilkokuldan itibaren her yerde duymak mümkün. Sizce de artık “Küfre Dur De”’ menin zamanı gelmedi mi? Çocukların küfür etmesini engellemek için ilk önce kendimizden, çevremizden ve sosyal medyadan işe başlamalıyız.
Çocuklar çoğu zaman anlamını bilmeden, dikkat çekmek ve öfkesini göstermek için küfür edebilmektedir. Bu durum Anne Babaları çok üzen ve çaresiz bırakan bir olaydır.
Çocukların küfürlü konuşmalarına doğrudan biz neden olmasak da onları bu tür konuşmaya cesaretlendirmiş olabiliriz veya küfür ettiklerinde onların arzuladığı tepkileri veriyor olabiliriz. Bir öğrenme davranışıyla, yetişkinlerin kızdıklarında küfür ettiklerini gören çocuk küfür alışkanlığı kazanabilir.
Kötü sözler sempatik görülüp, çocuğa olumlu tepki verilmemeli
Öncelikle aile tarafından sunulan dil ortamı çocuk için çok önemlidir. Kötü sözler söyleyen çocuğun aile tarafından desteklenmesi, küfürü sempatik ve şirin olarak görüp olumlu tepkiler vermesi de bu sözlerin devamını sağlar. Çocuk aile içinde dikkati kötü sözler söyleyerek ve küfrederek çekerse, istediği dikkat ve ilgiyi olumsuz şekilde almaya devam eder. Çocuk küfürlü kötü sözleri okuldan, arkadaşlarından, televizyondan ya da bir şarkı sözünden de öğrenebilir.
Çocuklarda dikkat çekme arzusu çok fazladır. Özellikle olumlu davranışlarıyla yeteri kadar ilgi çekmeyip, takdir edilmeyen çocuk, ilgi çekmek için olumsuz davranışlara yönelebilir. Varlığını ancak bu tür davranışlarla ortaya koyacağına inanırsa, küfür gibi olumsuz davranışları tekrarlar.
Ebeveyn olarak siz de küfürlü konuşuyorsanız, çocuğun hiçbir şansı yoktur. Onlar birer kayıt makinesi ve aynadırlar. Siz ne iseniz çocuk da o olacaktır. Siz hiç kötü söz kullanmıyor da, çocuğunuz bir gün küfürlü bir söz söylerse ani tepkilerden kaçınarak önce anlamını bilip bilmediğini kontrol edin. Büyük olasılıkla bir filmde, televizyonda, bir şarkı sözünde veya bir arkadaşından duymuştur ve anlamını bilmiyordur. Ona sinirli olduğu için bu kelimeyi kullandığını, bunun hoş bir ifade şekli olmadığını ve sinirli olmayı başka şekillerde de ifade edebileceğini anlatmak en doğru yoldur. Sert bir yaklaşımla çocuğu bastırmak, o davranışı engellese bile niçin söylememesi gerektiğini öğrenmediğinden uygun bir yaklaşım değildir.
Çocukların aldıkları cezanın duygusal tesiri ile bir başka yanlış davranışa doğru yönlenecekleri anne-baba tarafından çok iyi bilinmeli, bu nedenle, anormal davranış sergileyen çocuklara karşı, mümkün olduğunca akılcı çözümler bulunmalıdır. Ceza bir çözüm değil, bir başka sorunun başlangıcıdır.
Gelin bu küfür argo olayına el atalım önce evimizden çocuklarımızdan komşularımızdan en yakınlarımızdan başlayalım. Diş sağlığı ne kadar önemli ise temiz ağız argosuz konuşmanın da o kadar önemli olduğunu çevremizdekilere sürekli anlatalım örnek olalım.
Çocuklarda küfürün nedenlerini şöyle sıralayabiliriz.
1-Dikkat çekme
2-Yetişkinleri şok etme, şaşırtma, rahatsız etmenin verdiği eğlenceli zevk
3-Ağızdan kaçıverme. Bu aşırı engellenme, kızgınlık, fiziksel bir gerginlik durumunda doğal bir tepkidir
4-Bir savunma davranışı veya isyan ederek bağımsızlığını ortaya koyma
5-Bazı çocuklarda yetişkin olmanın, olgunlaşmanın bir sembolü olarak
6-Akranları tarafından onaylanma amacıyla
Küfürlü konuşmayı önlemek için ebeveynlerin yapması gerekenler:
1-Öncelikle çocuğunuza iyi örnek olmalısınız. Siz kontrollü olabilirseniz çocuk sizi taklit ederek öfkesini uygun yollarla kontrol altına alabilmeyi öğrenir.
2-Çocuğunuzun size olan kızgınlık ve kırgınlığını rahatça ifade edebilmesine izin verin. Duygularını rahatça ifade edebilen çocuk daha az küfürlü söz kullanacaktır.
3-Küfürlü kelimeleri bir kâğıda yazın, onları tanımlayarak çocuğunuzla tartışın.
4-Çocuk küfürlü konuştuğunda abartılı kızgınlık veya şaşkınlık gibi tepkiler vermeyin. Dikkati başka noktaya dağıtın.
5-Küfürlü veya argo kelime kullanan çocuğa “seni anlamıyorum”, “kullandığın kelimenin anlamı nedir?” gibi sorular sorun ve sessiz kalın.
6-Tiyatro, spor, çeşitli hobiler gibi etkinlikleri arttırın. Yaratıcı faaliyetler çocuğun kötü alışkanlıklar edinmesini azaltır.
7-Kötü söz söyleyen çocuktan, 5 dakika bu kelimeyi tekrarlamasını isteyerek hafif bir ceza uygulayabilirsiniz.
8-Kesinlikle dövme, bağırıp çağırma, tehdit etme gibi bir cezalandırmaya gitmeyin.
9-Uygun olmayan sözcüklerin yerine, kabul edilebilir sözcükleri kullanması için çocuğu bilgilendirin. Olumlu sözcükler kullandığında takdir edin, överek teşvik edin.
Çocukların, nasihatten çok iyi örneğe ihtiyaçları vardır.