D-8 VE TÜRKİYE’NİN ROLÜ

Gelişen 8 İslam Ülkesi(D-8), kapsadığı alan dolayısıyla bölgesel olmaktan çok küresel bir oluşumdur. D-8’in kurulmasına yönelik ilk adım Türkiye’nin daveti üzerine İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya’nın da dahil edilmesiyle 22 Ekim 1996 tarihinde İstanbul’da düzenlenen ”Kalkınmada İşbirliği Konferansı’nda oluşturulmasına karar verilmiştir. Bu organizasyondaki ülkeler ihracat ve ithalatta birbirlerine yeterlilik çabasındadırlar.

Üye ülkelerin toplam ihracat rakamları 178 milyar dolar olup buna karşılık toplam ithalatları ise yaklaşık 98 milyar dolardır. İhracatta, ilk sırada Nijerya yer alırken ithalatta ise ilk sırada Türkiye yer almaktadır. Yapılan analizler sonucunda üye ülkelerin ticarette birçok alanda birbirine yeterli olduğu ve dışa bağımlı kalmadan dış ticaretlerini gayet iyi yapabilecekleri belirtilmiştir. D-8 çerçevesinde işbirliği, aslında sektörel olarak yürütülmektedir.

Türkiye, sanayi, çevre ve sağlık; Bangladeş, kalkınma, ekonomi ve sanayi; İran, bilim ve teknoloji; Endonezya, yoksullukla mücadele ve insan kaynakları; Malezya, finans, bankacılık ve özelleştirme; Mısır, ticaret; Pakistan, tarım ve bankacılık ve Nijerya ise enerji alanında yer alan faaliyetleri bu kapsamda yürütmektedir.1997 yılında yapılan İstanbul Zirvesi’ne göre D-8;Zirve, Konsey ve Komisyon olmak üzere 3 organdan oluşmaktadır.

Bu organlardan; Zirve, D-8’in en yüksek karar alma organıdır.2 yıl süre ile dönem başkanı olan ilgili devlet ve hükümet başkanı tarafından yürütülür. Konsey, üye ülkelerin dışişleri bakanları tarafından her yıl düzenlenen toplantılardır ve D-8’in siyasi karar organıdır. Komisyon, üye ülkelerin kıdemli uzmanlarından oluşur. D-8’in koordinasyon çalışmalarını yürütür ve yılda 2 kez toplanır. Her bir komisyon üyesi, kendi ülkesindeki D-8 faaliyetlerini yürütür. Genel Sekreterlik, D-8 üyeleri arasında koordinasyonu sağlamakla görevlidir.

Daha önce İstanbul’da D-8 İcra Direktörlüğü Ofisi kurulmuştu ancak Bali’de yapılan 5.Zirve sonrasında İcra Direktörlüğü Ofisi kaldırılarak yerine Genel Sekreterlik ihdas edildi. D-8 ülkeleri içerisinde Türkiye’nin ekonomik görünümüne bakacak olursak 2015 yılı ekonomik verilerine göre; Türkiye, mal ticaretinde dünya sıralamasında en fazla ihracat yapan 31.ülke ve en fazla ithalat yapan 21.ülke olmuştur. Hizmet ticaretinde ise Türkiye, dünyanın en fazla ihracat yapan 26.ülkesi ve en fazla ithalat yapan 39.ülkesi olmuştur.

Bu vesileyle Türkiye’nin hem D-8 kapsamında hem de dünya ölçeğinde büyümesini, gelişmesini ve ihracaratta 1. sırada yer alan ülke olmasını ve bu kapsamda ithalatının mümkün olduğunca azaltılmasını, ithalat ürünlerinin kendi ülkemizde yerli olarak üretilmesini, böylelikle yerli üretime ağırlık verilmesini temenni ederim.