KAYIT DIŞI EKONOMİ (HAKSIZ KAZANÇ)-3

Örgütlü Devlet yapılanması, kurulu sistemlerin varlığını sürdürmesinin yanı sıra yeni kurulması düşünülen sistemsel organizmaya hayat verecek donanımları da özünde barındırır. Birey tek başına bir varlıktır, ama toplumsal hayatın da vaz geçilmez aktörüdür.

Sosyal bütünlük, bir arada bulunan insanlar ve insanların aralarında geliştirdikleri ilişki-iletişim ağları ile sağlanır.

Özellikle yönetim mekanizmalarının kontrolünde ve idaresinde insan kitleleri bir arada bulunmanın fırsatlarını kullanmaya çalışır. Amaç ihtiyaçları gidermek, yaşam alanlarında varlığını sürdürmek, can ve mal güvenliği sağlamaktır.

Sosyal hayat ve yaşam süreci insanı kuşatan toplumsal donanımların yanında resmi nitelikte olan ve örgütlü bir işleyiş sağlayan Hukuk, Kanun, Yasa ve yazılı kuralların belirlediği hiyerarşik işleyiş ile devamlılık sağlar.

Bunlara bir de yazısız kuralları, yani Ahlak, Din, Gelenek, Töre, Kültür gibi kurallar bütünlüğünü de ekleyebiliriz. Birbirini tamamlayan ve bireyi insan temeline oturtan unsurların işleyişi belli bir düzen ve kontrolde olduğu sürece problem yok; Ancak bu sınırların ortadan kalktığı ve işleyişi bozacak girişimlerde bulunulduğunda hakların, hukukların, özgürlüklerin artış gösterdiği zamanlara ve olaylara rastlanmaya başlanır.

“Kayıt Dışı Ekonomi” kavramı toplumsal hayatın ve insan ihtiyaçlarının karşılandığı ortamların belirlenen yasal çerçevesi dışında haksız kazançlar üzerine oturan bir düzeni ifade eder. Yani resmi işleyiş ve kurallar dışında kazançlar ve ekonomik faaliyetleri belirli kişiler için kullanmayı işaret eder.

Devlet diliyle, Vergi Dışı olan ve kayıt altına alınmadan haksız edinilmeye çalışılan Hizmet, Mal, Kazanç unsurlarının bir takım kimseleri-kurumları ön planda tutması sonucu elde edilen Sermaye, Para, Emlak benzeri unsurların maddi zarar doğurma durumudur.

Zarar Devlet ve kurumlara olduğu gibi şahıslara da olmakta! Örneğin Elektrik, Su, Ticari Mallar, Tarım Ürünleri, Hizmet sektörü ürünlerinin kaçak kullanımı veya karşılığı-vergisi ödenmeden satılması, devredilmesi, kullanılması gibi hizmet sektöründe karşımıza çıkan alanların yarattığı mağduriyetler…

İlimizde, sadece DEDAŞ İl Müdürlüğü bir yıl içerisinde 16.632 kaçak kullanımı tespit ederek 26 milyon 207 bin TL ceza kesmek zorunda kalmış. Ayrıca sayısı her yıl artış gösteren değişik alanların temsilcisi olan Dernek denetimlerinde yapılan usulsüzlüklerden dolayı 19 tanesine 25.108 TL idari para cezası verildiği görülüyor.

Örnekleri çok! İnşaat sektörü, Özel Eğitim Kurumları, Ticari Birlikler ve bağlı esnaflar, Belediye hizmetlerinden faydalanan kesimler gibi toplumsal hayatımızın hizmet ve mal üretimi ile uğraşan unsurların tamamında bu manada haksız kazançlar üzerine faaliyetlerini yürüten birim-kişiler var.

Ticaret mantığı ile sanal ortamlarda yapılan alış-verişlerde yaşanan kayıt dışı kazançların hesabını siz yapın!

Son zamanlarda İlimizde Emniyet Müdürlüğü başta olmak üzere diğer kurumların denetim amaçlı alan çalışmaları yanında uyguladığı yaptırımlar ve cezai işlemlerin odağında kayıt dışı ekonomiye yönelik önleyici girişler var. Elektrik ve Su kaçağı mücadelesi ilk göze çarpanlar olmakla birlikte Vergi Kaçağını önleme, Sınır Kaçakçılığı, Telefon ve iletişim aksesuarlarının kaçak girişini önleme; Sigara, Çay, Kahve gibi kontrolsüz giriş yapan kayıt dışı unsurların yıllardır süren yoğun bir trafiği görülüyor.

Sınır Kaçakçılığı dışında geçen haftalarda düzenlenen Bahis Operasyonlarının da kontrol altına alınma nedeniyle yapıldığı tespit edilmekte.

Amaç, insanların başkasının hakkını yeme durumunda haksız kazanç elde etmemesi, büyük rant elde edememesi, güvenli ve sağlıklı ürünlerin tüketiciye ulaşması, kamu hizmetlerine aktarılması gereken uygun vergi oranlarının devletin hanesine yazılması için faturalandırma ve kayıt altına alma düşüncesidir.

Şu usulsüz kazanç ve menfaat elde etme tarafımız kadar, usulüne göre helal kazanç edinme yoluna da önem versek ne kaybederiz?