Nöbetçi Eczaneler
Batman Eğitim ve Araştırma Hastanesinde görevli Nefroloji doktoru Uzm. Dr. Zeki Kemenç, böbrek rahatsızlıkları ile ilgili bir röportaj gerçekleştirdik.
Uzm.Dr. Zeki Kemenç, gazetemizin hazırladığını soruları Şenay Önala’na yanıtladı.
BÖBREK HASTALIKLARINDA BELİRTİ VE BULGULAR NELERDİR?
Hastada ayakta şişme, nefes darlığı, idrarda kırmızılaşma ya da idrarda yapamama şikâyetleri olduğunda bu hastaları böbrek hastaları olarak düşünmek gerekiyor. Bu hastalar dâhiliye ya da nefroloji polikliniğine başvurması gerekiyor.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Böbrek hastalığı açısından ek hastalığı olanlar, ileri yaşı olanlar, enfeksiyona maruz kalan hastalar, Bunların hepsi böbrek hastalığı açısından büyük risk teşkil ediyor. Birde bu hastalarda hipertansiyon, diyabet, kanser hastalığı zemininde olduğunda ya da bir böbrek hastalığı olduğunda ayrıca böbrek hastalığı için risk teşkil ediyor. Ve üst düzeyde böbrek hastalığı nüksettiği zaman hasta diyalize ihtiyaç duyar hale gelebilir.
BÖBREK HASTALIĞININ TABLOSU NASIL? ÖZELLİKLE COVİDTEN SONRA?
Korona sürecinde böbrek hastası olup diyalize girenlerde çok acı tablolar yaşadık. Normalde insan korona hastalığına yakalandığında onda herhangi bir organ yetmezliği olmadığında iyileşebilme olasılığı daha fazla. Örnek verecek olursam karaciğer yetmezliği olmadığında , böbrek yetmezliği ve kalp rahatsızlığı olmadığında sadece korona sürecini yaşayan bir hasta yada akciğerinde bir korona sürecini yaşayan bir hasta iyileşebiliyor. Ama bu hastalıklardan birini veya herhangi fazlasını yaşayan hastalar bu tabloyu daha ağır yaşayabiliyor.
Ne yazık ki biz temmuz ve ağustos ayında çok ciddi kayıplar verdik Batman’da özellikle bu dönemde kayıp derken yoğun bakım hasta sirkülasyonu ve yoğun bakıma giren hastaların içinden böbrek yetmezliği gelişenlerde ve diyalize girenlerin çoğunluğunu kaybettik. Bu nedenle erken teşhis çok önemli hastalar belirtilerden sonra bize başvurursa onların tedavi süreci daha kolay oluyor tabi geciken hastalarda tablo ağırlaşıyor.
ÇOCUKLARDA VE YETİŞKİNLERDE BÖBREK HASTALIĞININ TEDAVİSİ NASILDIR?
Bizler daha çok yetişkin gruba bakıyoruz. Benim ve ekibimin ve bizim hastanemizin eğitim araştırma hastanesi olmadan önce çocuk hasta takibi konusunda çok büyük tecrübemiz tabi ki bu hastalık daha çok onun böyle sevdiği bir hastalık gurubu var. Zayıf bir halka var, ek hastalığı olacak ileri yaş olacak, kanser olacak, çok ağır bağışıklık kırıcı ilaçlar alacak. Daha çok bu hastaları vuruyor. Tabi çocuklarda etkileniyor ama yetişkin hasta grubu olarak etkilenmediği şekilde bir bilgiye musahibiz.
GÜNLÜK TUZ TÜKETİMİYLE BÖBREK SAĞLIĞI ARASINDA BİR İLİŞKİ VAR MIDIR?
Tabi şimdi bizim hastalarımız özellikle diyalize giren hastalar böbrek yetmezliği olan hastaların çoğunun da idrarı yok. Ve idrar çıkışı olmadığı için tuz içerde kalıyor. Tuz içerde kaldığı içinde ve tuzu tek atan organda böbrektir. Ve cilt terleme yoluyla, tabi terleme bu kadar yeterli değil. Tuzun tamamını atamıyor tuz içerde kaldığı içinde tuzu tamamen dışarı atan şey böbrek ve cilt bu kadar yeterli olmadığından böbrekte devreden çıktığında tuz tamamen içerde kalıyor. Bu durumda hastalarda susuzluk yapıyor. Hastalarımızda çok su içiyor. İdrar olmayınca da bu su içerde kalıyor. Bunu neyle çıkarmamız lazım tabi ki diyaliz yoluyla bu mümkün (araya minik bir soru sıkıştırdım. Sağlıklı olan yani Böbrek hastalığı olmayan bireylerin tuz ve tüketimi nasıl olmalı ?)
Öncellikle bizim toplumumuz tuzu çok tüketiyor. Tuzu normal olarak almak lazım. Fazla tuzlu gıdalar almamak lazım. Özellikle turşudur, baharatlardır. Dondurulmuş gıdalar, kış yiyecekleri saklanmış yiyeceklerdir onların içinde çok tuz vardır. Buda kalp hastalığı yapabilir mümkün olduğunca bu gıdalardan ve tuzdan uzak durmakta fayda var.
BÖBREK NAKLİ EN ÇOK NERELERDE GERÇEKLEŞİR?
Böbrek nakli ne yazık ki şuanda bizim bölgede yani Batman’da yapılmıyor. Bölgemizde ciddi anlamda böbrek nakli olabilecek hastalar var. Biz bunları Batman’da yapmıyoruz. Uygun yerlere havale ediyoruz. İstanbul, Ankara, İzmir, tabi Diyarbakır’da var ama bu pandemiden dolayı askıya aldı galiba yapmıyor şuanda.
ORGAN BAĞIŞI İLE İLGİLİ ÇAĞRINIZ VARMI?
Organ bağışı konusunda toplumun bilinçlenmesi lazım gerekiyor. Çünkü organ bağışı çok az bu sebeple birçok hasta bekliyor. Bunların bir kısmı organ nakli olmadan vefat edebiliyor. Normal hastalar olsun çocuk hastaları olsun. Bu sebeple sadece toplumdaki hekimler değil, her bilinçli insan bu konuya zaman ayırmalı. Tabi ki de diğer kesimleri organ bağışı konusunda bilgilendirmesi gerekiyor.