İMANLI HER MÜSLÜMANIN HAYALI OLMA MECBURİYETİ VARDIR

Esirgeyen ve bağışlayan yüce Allah’ın adıyla.

Değerli Okurlar, Hayalı olmak dinimizin ısrarla ve titizlikle üzerinde durduğu ve önem verdiği konulardandır. Bir müslümanın sahip olması gereken hasletlerindendir. Kişinin imanını tamamlayan, imanla beraber olması gereken ve ayrılmaz bir parçasıdır haya.

Ebu Hureyre r.a’den gelen rivayette Efendimiz a.s: ”Haya, imandandır. İman da cennettedir. Çirkin ve kötü sözler batıldır. Batılda cehennemdedir ”diye buyurmaktadır. Haya imanın parçalarındandır. İmanla beraber olan ve asla ayrılmayan ikizidir.

İman derecelerindendir

Efendimiz Aleyhisselam: ”Haya imanın derecelerinden biridir.” diye buyurmaktadır. Kişinin imanını doğrudan etkileyen ve ilgilendiren hassasiyette bir davranıştır hayâ. Kişi hem ben imanlıyım diyecek ve hem de utanmayacak ve mütevazi olmayacak hareketler ve davranışlar içine girecek. Birbiriyle uyuşmayacak iki hareket biçimidir.

Kıymetli Okurlar; Hayalı olmak, utangaç olmak, belki insana bu kötülüklerle ve acımasızlıklarla dolu yaşadığımız bu hayatta, utangaçlığı ve hayası yüzünden kişi ulaşacağı nimetlere ve arzuladığı şeylere ulaşamayabilir. Fazladan kazanımlar sağlamayabilir. Hayâsız insanların elde ettiklerini elde edemeyebilir, ama olsun. Kişinin hayalı olması o kişinin imanının hala ayakta olduğunun, hala o kişinin imanında bir mükemmeliyetin olduğunun ispatıdır.

Önemli olan kişinin Allah katındaki durumudur, ulaşacağı hayır, bereket ve ihsanlardır. Onun için önemli olanın, Allah ve Resulünün sav’in ondan memnun olması ve onu takdir etmeleridir. Hayalı ve edepli olup az imkan ve olanaklara sahip olması ve Allah’ın onu sevmesi ve takdir etmesi, arsız ve hayasız olup çok nimete ve imkana sahip olmasından, ve de Allah’ın sevmediği bir davranışı yapmasından onun için daha iyi ve daha hayırlıdır.

Efendimiz a.s: Utanmak hep hayır getirir” ”Haya hep hayırdır”. diye buyurmaktadır. 3 Evet, hayalı olmak bir Müslüman için ve kişi için daima hayırdır ve devamlı hayır getirir.

Efendimiz a.s, imanın iki güzel sıfatını Ebu Ümameden gelen rivayetle şöyle beyan etmektedir.

”Haya ve az konuşmak, imanın iki güzel sıfatıdır. Kötü söz ve çok konuşmak, nifakın iki sıfatıdır.” Peki ne kazandırır bu özellikler. Ya Cennet’i ya da Cehennem’i.

Yine Ebu Umame r.a’den geliyor rivayet.

Efendimiz s.a.v: ”Hayâ ve az konuşmak imandandır. Bunlar kişiyi cennete yaklaştırır, cehennemden uzaklaştırır. Fuhuş ve kötü söz ise şeytandandır, bunlarda insanı cehenneme yaklaştırır. Cennetten uzaklaştırır.” diye buyurmaktadır. 6

Madem öyle O halde; Bu hadisler ışığı altında günlük sarf ettiğimiz sözleri ve konuşma şekillerimizi bir kontrol edelim. Ne konuştuğumuza dikkat edelim. Çokça, fuzuli, gereksiz ve Allah’ın hiçte beğenisini kazanmayan konuşmalar ve söylemleri sarf etmekteyiz. Sorumlu tutulacağımız ve cezaya çarptırılmayı gerektiren hallerdir bunlar.

Sorgulayalım konuşmalarımızı ve davranışlarımızı.

Haya Adeta imanla bir bütünlük arz etmektedir. Onsuz bir imanın olamayacağı vurgulanmaktadır. Hatta efendimiz as, şimdi aktaracağımız hadiste imanın tamamıdır diye ifade etmektedir.

Kendisine Ya Resulellah hayâ dinden değil midir diye sorduklarında, efendimiz a.s Şöyle buyurmuşlardır: ”Bilakis o, dinin tamamıdır, dedikten sonra: Şüphesiz ki utanmak, sarkıntılık etmemek, lisanın az konuşması, iffetli ve namuslu olmak imandandır. Şüphesiz bunlar ahiret sevabını çoğaltır, dünya gailesini (meşguliyetini) azaltır. Ahirette yararlı olanları çoğaltması dünyadan eksilttiklerinden çok daha fazladır. Cimrilik, acizlik, bitkinlik ve kötü söz, nifaktandır. Bunlarda dünya gailesini, kat kat çoğaltır, ahiret sevabını azaltır. Dünya sıkıntılarını çoğaltması, ahiret sevabını azaltmasından çok daha fazladır” diye buyurmuşlardır. 7

Haya, sahibine nerede olursa olsun bir güzellik ve güzel bir görüntü verir. Efendimiz a.s: ”Kötülük ve çirkin hareket kimde ve nerede olursa olsun onu mutlaka lekeler. Haya da kimde ve nerede olursa, onu mutlaka süsler” diye buyurmaktadır. 10

İmanlı her Müslümanın hayalı olma mecburiyeti vardır.

* İkisi birbirinden ayrılamazlar ve de birbirlerinden uzak duramazlar. Biri Allah muhafaza gittiğinde diğeri de gider.

Efendimiz a.s şöyle buyurmaktadır: ”Haya ve iman birbirinden ayrılmaz iki dostturlar. Biri gidince öbürü de gider”. diye buyurmaktadır. 11

Diğer bir rivayette de Efendimiz a.s:

Oldukça önemli ve Müslüman için dikkat etmesi geren bir konu olduğuna işaret ediyor. Çünkü bir kişinin ve bir toplumun başına gelen felaketler ve helaklerin sebebi olarak nitelendiriyor.

Efendimiz şöyle buyuruyor: Allah cc bir kimseyi helak etmek isteyince ondan utanmayı kaldırır. Utanması kalkınca, onun hep kötülük yaptığını görürsün. Kötüye

kimse güvenmez. O zaman hep hainlik yapar ve hainliğe uğrar. Bu defada acıma duygusundan yoksun olur ve lanetlenerek kovulur. Böylece kişi İslam’dan uzaklaşır.”14. buyurmaktadır. Hayasızlığın insanı düşürdüğü durumlardı bunlar.

Evet kıy okurlar; Hayalı edepli ve Utanma duygusuna sahip olmak zorundayız. Peki gerçek anlamda haya nasıl olmalıdır, Allah’tan gereği gibi haya etmeyi nasıl yapacağız. Efendimiz s.a.v’e ey Allah’ın Nebisi, Elhamdulillah haya ediyoruz. Diyen ashabına efendimiz a.s’mın cevabı. ”Anladığınız gibi değil, fakat Allah’tan gerçek anlamda haya; Gözünü, kulağını, dilini ve zihnini meşru olmayan şeylerden koruman, haramı yemekten ve zinadan sakınman, ölümü ve her şeyin fani olduğunu hatırlamandır. Ahiret saadetini isteyen, dünya ziynetine önem vermez. İşte böyle yapan kimse, Allah’tan hakkıyla utanmış olur.” diye buyurmaktadır.13

Allah’tan hakkıyla haya edebilmenin şekli budur.

Yüce Peygamberimiz hayâlı insanı bu şekilde tarif ediyor bizlere.

Mevlam cümlemizi bu hasletlere sahip olanlardan eylesin. Hayayı kendisine şiar edenlerden eylesin. Gerçek anlamda bir hayaya sahip olan, dilini, gözünü, kulağını ve zihnini her türlü gayri meşru şeylerden uzak tutanlardan eylesin. Ve hakkıyla Allah’tan utanan kullarından eylesin. AMİN