İNGİLİZ MİLLETLER TOPLULUĞU VE TÜRKİYE İLE İLİŞKİLERİ

İngiliz Milletler Topluluğu, günümüzde Birleşik Devletlerin 16 bileşeni olan ülkelerin oluşturduğu uluslararası bir koalisyondur. Ayrıca İngiliz Milletler Topluluğu bileşeni olan bu ülkelerden bazıları Britanya Kraliyet ailesinin de üyeleridir ve İngiliz Milletler Topluluğu’nun başkanı Kraliçe 2.Elizabeth’tir.

Bu bileşen olan ülkelerde mevcut monark yönetimler;devlet başkanı olan Kraliçe 2.Elizabeth’in görev ve yetkilerini, 2.Elizabeth’in kendisi tarafından atanan Genel Valilerce yürütülmektedir ve bu topluluğun Londra’da Marlborough Sarayı’nda bulunan Genel Sekreterliği de bulunmaktadır.Ayrıca her dört yılda bir düzenlenen İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları adlı çok sayıda spor etkinlikleri de yapılmaktadır.

İngiliz Milletler Topluluğu’na üye ülkelerin toplam nüfusu 2.5 milyar civarındadır.

Genel Valiler;Kraliçe 2.Elizabeth tarafından, emekli olmuş eski siyasetçilerden veya söz konusu ülkenin başbakanının önerisiyle atanırlar.Tarafsız bir şekilde Avam Kamarası ve Senato tarafından çıkarılan kararnamelere Kraliçe 2.Elizabeth adına onay vermek, devlet başkanlığı mertebesinde imzalanması gereken evrakları onaylamak ve imzalamak, parlamento toplantılarını resmen açıp kapatmak ve seçimlerden önce parlamentoyu feshetmek, başbakanı ve devlet erkanını atamak veya görevine son vermek, büyükelçilerin güven mektuplarını teslim almak veya gereken yere teslim etmek Kraliçe 2.Elizabeth’in atadığı Genel Valilerin görevlerinden bazılarıdır.Genel Sekreterlik ise 1965 yılında Londra’da düzenlenen İngiliz Milletler Topluluğu Başbakanları toplantısında oluşturulmuştur.Genel Sekreterliğin merkezi Londra’da yer alan Marlborough Sarayı’dır.

İngiliz Milletler Topluluğunun her bir vatandaşına ulaşabilmek için kişisel ilişkiler bağlamında sıkı bir şekilde çalışmalar gerçekleştirmek Genel Sekreterliğin görevlerindendir.

Günümüzde İngiliz Milletler Topluluğu;Birleşik Krallık, Malta, Kıbrıs Cumhuriyeti, Kuzey Amerika, Kanada, Jamaika, Trinidad ve Tobago, Bahama, Grenada, Dominika, Saint Lucia, Saint Vincent ve Granada, Antigua ve Barbuda, Saint Kitts ve Nevis, Orta Amerika, Barbados, Belize, Güney Amerika, Guyana, Güney Afrika Cumhuriyeti, Gana, Nijerya, Sierra Leone, Tanzanya, Uganda, Kenya, Ruanda, Malavi, Zambiya, Botsvana, Lesotho, Mauritius, Esvatini, Seyşeller, Namibya, Mozambik, Kamerun, Gambiya, Sri Lanka, Singapur, Maldivler, Hindistan, Malezya, Pakistan, Bangladeş, Avustralya, Yeni Zelanda, Samoa, Tonga, Fiji, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Vanuatu, Tuvalu, Kiribati ve Nauru olmak üzere toplam 57 üye ülkeden oluşmaktadır.Türkiye’nin İngiliz Milletler Topluluğu ile ilişkileri, topluluk ile ilişkilerden ziyade üye ülkelerle ikili ilişkiler şeklinde gerçekleştirilmektedir.Türkiye’nin topluluğa üye bazı ülkelerle ikili ilişkilerini değerlendirecek olursak;Türkiye’nin Birleşik Krallık ile ilişkileri Osmanlı döneminde olduğu gibi Cumhuriyet’in ilanındam sonra da sürekli olumlu yönde gelişmiştir.İkili ilişkilerin geliştirilmesi bağlamında iki devlet arasında birkaç defa resmi ziyaretler gerçekleşmiştir.Türkiye, Birleşik Krallık ile birlikte G20 ülkeleri arasında yer almaktadır ve Birleşik Krallık, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılmasını desteklemektedir.Birleşik Krallık, Türkiye’den en çok ihracat yapan ikinci ülkedir.1974 yılındaki Kıbrıs Harekatı’nda ikili ilişkiler gerginleşse de daha sonraki süreçte iki ülke arasında dayanışma zemini oluşmuştur.

Türkiye, Kanada ile ilişkilerinde NATO, OECD, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gibi uluslararası organizasyonlarda iş birliği halindedirler.Türkiye, Kanada’nın 34.büyük ticari ortağıdır.Bu bağlamda 2012 yılı itibariyla Türkiye’nin Kanada ile ticaret hacmi 2.3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.Kanada’dan Türkiye’ye ürün ihracatı ise 2012 yılı itibariyla 850 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.Bu vesileyle Türkiye’nin İngiliz Milletler Topluluğu’na üye ülkelerle ikili ilişkilerinin artarak devam etmesini ve bu ilişkilerin Türkiye’ye ekonomik, sağlık vb. her alanda önemli kazanımlar getirmesini temenni ederim.