ABD’Lİ AMİŞLER
M.Sait Temel
Amişler dünyanın en büyük askeri ve siyasi gücü olan, ABD içinde yaşayan ve kökleri Avrupa’daki reformist hareketlere dayanan bir mezheptir. Esasen bu sıra dışı dini topluluk adetleri, giyimleri, kuşamları ve teknolojiye karşı tutumları nedeni ile modern dünyanın ilgisini cezbediyorlar.
Daha çok ABD’nin Pensilvanya, orta ve batı eyaletlerinde yaşayan tutucu bir hıristiyan mezhebidir. Bunlar dinsel inanışları olarak kendilerini insanlardan uzak tutarlar. 18 ve 19.yy’da Almanya, Fransa ve İsviçre’den gelen göçmenler tarafından kurulmuştur. Bunlar basit bir yaşama inanırlar ve o şekilde hayatların idame ederler. Otomobil, telefon, elektrik gibi modern dünya nimetlerinden faydalanmazlar. Onların günlük işleri için at arabası, binmek içinde fayton kullanırlar.
Amişler 8 yaşından sonra çocuklarını devlet okullarından alırlar. Evlerinde inanışlarına göre eğitirler. Amiş inancından olan birinin başka millet veya mezheple evlenmelerine kesinlikle izin vermezler. Kendi fotoğraflarını çektirmezler. Onlarda fotoğraf çekmek yasaktır.
Amişlerin kuralları çok katıdır. Onlara göre bireyler çocukken değil yetişkinken vaftiz edilmeli, yani yaşam tarzı konusunda bir seçim yapmalı ve Amiş kurallarını benimsemesi için yeterince büyümelidir.
Amişlerde Aforoz denen bir sistem de vardır. Amiş ihtiyarları kurallara uymayanları aforoz ederler. Yani o kişinin bir daha Amiş çiftliklerine dönmesini yasaklarlar. Bu kuralları çiğneyenler çiftliklerden kovulurlar. Amişler kendilerine has bölgeleri var. bu çiftliklerde her türlü tarım işlerini ilkel yöntemlerle yaparlar. Traktör, biçer gibi motorlu araçlar kullanmazlar. Ürettikleri sebze ve meyveleri çiftlik sınırlarında kurduklar pazarlarda ABD’nin diğer vatandaşlarına satarlar. Bunların yegane geçimi tarım ve hayvancılıktır. 2018 yılının haziran ayında ABD’de bulunduğum sırada onların Pensilvanya ve komşusu Meriland eyaletlerinde bulunan çifliklerini gördüm ve hayat tarzlarını azda olsa orda gözlemledim.
Yorumlar