TEVAZU

“Başkasını küçük görmemek, kendi değerini olduğundan aşağıda göstermek” diye tanımı yapılacak Tevazu kavramının kelime karşılığı Alçak Gönüllü olmakla beraber “Kendini öne çıkarmayan ve kişiliğini yüceltmeyen” diye de tanımlanabilir.

Yani kibir ve kendini beğenme gibi bencillik üzerine kurulu olan anlamlardan uzak olarak erdemli davranış manasına yüklenen bir açılımı vardır.

Çünkü insan ihtiyaçları sınırsız ve sona ermezdir. Sonu gelmeyen istek ve ihtiyaçlar karşısında yetinmeyi bilmek, var olan fiziki ve sosyal açlığın giderilmesinde ilk adımdır.Büyüklenme gibi kendi sınırlarını aşma düşüncesi doğuran etkenleri ilke edinmemek, yetinmeyi ve kanaat etmeyi yaşam alanlarına aktarması gereken bir insan profili hedef edinilmelidir.

Var olmak ve yaşam etkinliğini sürdürmek kazanılmış bir haktır. Yaşam hakkını sürdürmenin ilk basamağında, verilen sorumluluk bilincine sahiplenmek ve haddini bilmek vardır. Kibir ve büyüklenme konusunda kendini dev aynasında gören insan için zaman ve mekân gibi verilmiş bir imkânı değerlendirme fırsatı var iken başkasını küçük görmek, kişiliğini yüceltmeye çalışmak hiçbir anlam taşımıyor.

Çünkü ona verilen ile başkasına verilen yaşam hakkı ve zaman-mekân fırsatı aynı. Ayrıca, ne zaman gelip ne zaman ayrılacağımızın belli olmadığı yaşam alanlarının ve var olmanın bilinmeyen yüzü,insan için diğerleri ile aynı kategoride ve haklar zincirine bulunmayı gerektiriyor.

Kişinin yaptıkları ile Tevazu kavramının buluşması gereken nokta burada karşımıza çıkıyor: İnsan madde ile ruh birleşiminde sahip olduğu akıl ve irade ile tanınmış olan yaşamı sürdürmenin fırsatını ölüm ve yıkımdan uzak bir şekilde devam ettirmelidir. Bu fırsatı da insanı sınıflara, kategorilere, renklere, bedensel özelliklere göre ayırıp,hayata aktararak değil tabi…

Zira insan her şeyde çok iyi olduğunu unutmalı, sahip olduğu kapasiteyi-yetenekleri haddini bilme sınırlarında tutmalı, kendi yanlış-hatalarının da olabileceğini, yanılma payının kendisi için de söz konusu olduğunu unutmamalı. Kendini övme ve üstün görmeye yönelmeyi bir tarafa bırakarak sahip olduklarından dolayı memnun olmayı denemek mantıklı olanı yapmaktır.

Tevazu, hatalardan kaçmak ve hata yapmaktan korkmadan her şeyi kendine mal etmemektir. Başkası ile kendini kıyaslamayı kıskançlık veya rekabet üzerine kurmadan, öğrenme ve gelişmeye açık olma becerisine doğru adımlar atmadır.

Neden kendi sınırlarını üstün göstermemek ve kibir duygusundan uzak durmak gerekiyor?

İnsan, diğer var olan canlı organizmalardan farklı değil ki…

Akıl ve irade yeteneği, yaşam hakkı, konuşma ve düşüncesini dile getirme, iletişimde bulunma, eğitim ve öğretim görme, hayat alanlarında ihtiyaçlarını giderme gibi etkinlikler eşit bir dağılım ile herkese tanınmış ve verilmiş yaşamsal hak olduğundan dolayı!

Tevazu kavramının aynı zamanda Haram ve Günah kavramlarıyla aynı potada eritilmesi ve vicdanlara yerleştirilmesi gerekiyor. Çünkü Hoşgörü kavramı ile paralel olan Tevazu, farkları kabul edip diğerleriyle huzur içinde yaşamak anlamı taşır. Yani tahammül göstermek, diğer insanların farklılıklarını, hata yapma durumlarını ve kusurlarını kabullenerek müsamaha göstermek bilincini yaşamaktır.