ŞEYTAN KİMDİR?

Şeytan kimdir? Şeytan nasıl bir varlıktır? Şeytan neden var? Kur’an’da şeytan nasıl anlatılır? Şeytanın insan üzerindeki etkisi nedir? Şeytan cennetten neden kovuldu? Şeytanın hileleri nelerdir? İlim ve İhsan isimli internet sitesinden okuduğum bilgileri sizinle paylaşmak istiyorum. İşte şeytanla ilgili ayet ve hadisler…

İslâm şeytan; gözle görülmeyen fakat varlığı kesin olan, azgınlık ve kötülükte çok ileri giden, kibirli, âsi, insanları saptırmaya çalışan cin demektir. İşte insanın baş düşmanı: şeytan…

KUR’AN’DA ŞEYTAN NASIL ANLATILIR?

Kur’ân’da ilk şeytandan İblis diye bahsedilir. İblis, hased, kibir ve hırs yüzünden azmış ve isyan ederek sapıklığa düşmüş cinlerdendir.[1] Onun, cinlerden ve insanlardan yardımcıları vardır. Bir zamanlar kendisine melekler arasında yer verilen bu ilk ve en büyük şeytan, sonradan kibre kapılarak Allah’a isyân etmiş ve ilâhî rahmetten kovulmuştur. Cenâb-ı Hak şöyle haber verir:

“Meleklere: «Âdem’e secde edin» demiştik, hemen secde ettiler, ancak İblis diretti, kibirlendi ve kâfirlerden oldu.” (Bakara, 34)

“(Allah Teâlâ) «Sana emrettiğim hâlde, secde etmene mânî olan şey nedir?» buyurdu. (İblis) «Ben ondan hayırlıyım; beni ateşten yarattın, onu ise çamurdan!» dedi.” (A‘râf, 12)

Yine: “«Ben, hiç çamurdan yarattığın bir kişiye secde mi ederim! Şu benden üstün kıldığın şeye de bir bak! Yemin ederim ki, eğer beni kıyamete kadar yaşatırsan, pek azı müstesnâ, onun neslini kendime bağlayıp kumandam altına alacağım!» dedi.

Allah Teâlâ şöyle buyurdu: «Git! Onlardan kim sana uyarsa, iyi bilin ki hepinizin cezası, yaptıklarınızın tam karşılığı olarak cehennemdir.»” (İsrâ, 61-63)

Görüldüğü gibi, Cenâb-ı Hak isyanı sebebiyle şeytanı hemen huzûrundan kovmamış, ona önce konuşma fırsatı vermiş, hatasını anlayıp tevbe etme imkânı tanımıştır. Fakat o, inat ve küfründe ısrar edince, ilâhî rahmetten kovulmuş ve bulunduğu makamdan indirilmiştir.

Cenâb-ı Hak, çok iddialı konuşan İblis’e, imtihan âleminde olması hasebiyle istediği mühleti vermiş,[2] ancak onun, iman edip yalnız Rab’lerine tevekkül eden ihlâslı ve takvâ sahibi kullarına bir şey yapamayacağını, onları kendisinin muhafaza edeceğini beyân buyurmuştur.[3]

ŞEYTANIN GÜCÜ

Şeytanın gücü, ancak kendisini dost edinenlere ve onu Allah’a ortak koşanlara yetmektedir. Şeytan, iman etmeyen kimselerin dostudur.[4] O ancak nefsânî arzularının peşinde koşan kimseleri tesiri altına alabilir. Cenâb-ı Hak şöyle buyurur:

“Şeytanların kimin üzerine ineceğini size haber vereyim mi? Onlar, yalana, günaha ve iftirâya düşkün olan herkesin üstüne inerler. Bunlar, (şeytanlara) kulak verirler ve onların çoğu yalancıdırlar. (Şuarâ, 221-223)

ŞEYTAN NEDİR?

İblis gibi insanları saptırmaya çalışan diğer inkârcı cinler ile Allah ve Resûlü’ne tâbî olmayan, yanlış yolların dâvetçisi insanlara da “şeytan” ismi verilir. Bunlar, aldatmak için birbirlerine yaldızlı sözler fısıldar, vesvese verip dururlar.[5]